- 1. Τι είναι η Συλλογική Αγωγή;
Συλλογική αγωγή ονομάζεται στο Νόμο (Ν.2251/1994 για την προστασία των καταναλωτών), το ύψιστο ένδικο βοήθημα που παρέχεται στις Ενώσεις Καταναλωτών και στους καταναλωτές. Δεν έχει καμία σχέση με την ατομική αγωγή (όπου ενάγων είναι ένα πρόσωπο) ή την ομαδική αγωγή (όπου ενάγοντες είναι μια ομάδα προσώπων).
- 2. Τι ζητά μια Συλλογική Αγωγή;
Η συλλογική αγωγή ασκείται για την προστασία των συλλογικών καταναλωτικών συμφερόντων, που αντανακλούν και στα ατομικά συμφέροντα απεριορίστου αριθμού καταναλωτών, απροσδιορίστων και αταυτοποιήτων. Ερευνητέα καθίσταται αποκλειστικώς η βλάβη των συλλογικών καταναλωτικών συμφερόντων από την προσβαλλομένη ως παράνομη συμπεριφορά των προμηθευτών.
Με τη συλλογική αγωγή επιδιώκεται, αφενός μεν να αναγνωριστεί αυτή η συμπεριφορά ως αντικαταναλωτική και παράνομη, και αφετέρου, να απαγορευτεί η επανάληψη της συμπεριφοράς αυτής για το μέλλον, ώστε να προστατευτούν οι καταναλωτές.
- 3. Ποιες είναι οι διαφορές μιας Συλλογικής, με μια ατομική αγωγή;
Οι διαφορές είναι πολλές και ουσιαστικές.
Η Συλλογική αγωγή εκδικάζεται με ειδική διαδικασία (εκουσία δικαιοδοσία) ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου της Αθήνας. Αυτή η διαδικασία παρέχει εγγυήσεις ταχύτητας της διαδικασίας, προφορικότητας της διαδικασίας και αυτεπάγγελτης συλλογής αποδείξεων εκ μέρους του δικαστηρίου. Πρακτικά, αναμένεται να οριστεί δικάσιμος εντός 2-4 μηνών από την κατάθεση της Αγωγής. Το δικαστήριο ερευνά αφηρημένα την συμπεριφορά του προμηθευτή και καταλήγει εάν αυτή είναι νόμιμη ή παράνομη, για όλους τους καταναλωτές. Το δε κόστος μοιράζεται μεταξύ των συμμετεχόντων.
Η ατομική αγωγή εκδικάζεται με την κλασική τακτική διαδικασία. Η διαδικασία έχει εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά. Για να καταλάβατε, σε μια ατομική αγωγή ο φάκελος της υπόθεσης κλείνει 90 ημέρες μετά την κατάθεση της αγωγής. Μετά προσδιορίζεται με πράξη του δικαστηρίου δικάσιμος, η οποία με τα τρέχοντα δεδομένα, είναι περίπου 1 έτος μεταγενέστερα. Η διαδικασία ενώπιον του δικαστηρίου δεν είναι προφορική αλλά μόνο έγγραφη (δια της κατάθεσης εγγράφων) και η απόφαση του δικαστηρίου εξαρτάται, αφενός μεν αποκλειστικά από τις αποδείξεις που προσάγουν ενώπιον του δικαστηρίου οι διάδικοι, αφετέρου δε από το εάν αποδείχτηκε αδικοπραξία εκ μέρους του προμηθευτή σε βάρος του μεμονωμένου ενάγοντα. Το δε κόστος της διαδικασίας επιβαρύνει μεμονωμένα τον ενάγοντα καταναλωτή.
Από όλα τα παραπάνω, καθίστανται προφανή τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Συλλογικής Αγωγής.
- 4. Ποιοι είναι οι δικηγόροι στους οποίους έχει ανατεθεί το έργο της Συλλογικής Αγωγής;
Το ΙΝΚΑ-Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας απευθύνθηκε σε πέντε (5) δικηγόρους, με πολύ μεγάλη εμπειρία στο Δίκαιο προστασίας των Καταναλωτών, που έχουν καταγράψει μεγάλες επιτυχίες και έχουν εγνωσμένη αξία. Αυτοί είναι (με αλφαβητική σειρά του επωνύμου τους):
- Αλεξόπουλος Αλέξης, δικηγόρος παρ Αρείω Πάγω του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, με ΑΜ ΔΣ Αθηνών 19829,
- Καλτσάς Γεώργιος, δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά με ΑΜ ΔΣ Πειραιά 3231
- Μαρινάκος-Καλαϊτζίδης Μάριος, δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω του Δικηγορικού Συλλόγου Κορίνθου, με ΑΜ ΔΣ Κορίνθου 470
- Πράτας Αντώνιος, δικηγόρος παρ’ Εφέταις του Δικηγορικού Συλλόγου Τρικάλων με ΑΜ ΔΣ Τρικάλων 274,
- Σανδαλάκης Αναστάσιος, δικηγόρος παρ’ Εφέταις του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, με ΑΜ ΔΣ Αθηνών 29606
- 5. Οι πάροχοι είναι πολλοί. Θα ασκηθεί μια Συλλογική Αγωγή;
Όχι. Είναι προφανές ότι κάθε πάροχος έχει δικούς του συμβατικούς όρους. Συνεπώς, θα ασκηθούν περισσότερες της μιας συλλογικές αγωγές, με στόχο να εισαχθούν ενώπιον της δικαιοσύνης τουλάχιστον οι 20 γνωστοί σε εμάς πάροχοι που δραστηριοποιούνται στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας αυτή τη στιγμή και επιβάλλουν σε βάρος των καταναλωτών πρόσθετα κόστη μέσω της ρήτρας αναπροσαρμογής.
- 6. Κατά ποιων παρόχων θα ασκηθούν Αγωγές;
Έχουμε εντοπίσει 20 παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας (1. ΔΕΗ, 2.Protergia, 3.Elpedison, 4.ΗΡΩΝ, 5.WATT+VOLT, 6.ΖΕΝΙΘ, 7.Volton, 8.NRG, 9.Φυσικό Αέριο, 10.Volterra, 11.KEN, 12.OTE Estate, 13.ΕΛΤΑ Ενέργεια, 14.Green, 15.EΛINOIΛ, 16.PetroGaz Energy, 17. Solar Energy, 18.BI.ENEP, 19.Nova Energy, 20.We Energy) και πρόθεσή μας είναι να ασκηθούν Συλλογικές Αγωγές κατά κάθε παρόχου, ο οποίος επιβαρύνει τους καταναλωτές με ρήτρα αναπροσαρμογής.
Εάν προκύψουν κι άλλοι πάροχοι που επιβάλλουν πρόσθετες επιβαρύνσεις μέσω της ρήτρας αναπροσαρμογής, τότε θα ασκηθούν πρόσθετες συλλογικές αγωγές, ώστε να καλυφθούν όλοι οι καταναλωτές που θα απευθυνθούν στο ΙΝΚΑ/ΓΟΚΕ και σε οποιαδήποτε πρωτοβάθμια Ένωση Καταναλωτών, που είναι μέλος του ΙΝΚΑ-Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας.
- 7. Πότε θα κατατεθεί η Συλλογική Αγωγή;
Το χρονοδιάγραμμά μας λέει ότι μέχρι τέλος Μαΐου θα έχει ασκηθεί το δικόγραφο
Ενημέρωση: Λόγω του μεγέθους του προβλήματος και της πίεσης των καταναλωτών η διαδικασία επισπεύστηκε. Ήδη κατατέθηκε η πρώτη Συλλογική Αγωγή κατά της ΔΕΗ και η αίτηση λήψης ασφαλιστικών μέτρων. Δικάσιμος είναι η 1η Ιουνίου 2022.
Το δικόγραφο παραμένει ανοιχτό. Όσοι καταναλωτές επιθυμούν να συμμετέχουν, μπορούν να εγγραφούν και να συμμετέχουν.
Εντός των επομένων ημερών θα ακολουθήσει η άσκηση κι άλλων Συλλογικών Αγωγών και Αιτήσεων Ασφαλιστικών Μέτρων.
- 8. Πόσο θα καθυστερήσει η εκδίκαση της Αγωγής;
Η Συλλογική Αγωγή εκδικάζεται με ειδική διαδικασία (εκουσία δικαιοδοσία) ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου που έχει την έδρα του ο προμηθευτής (συνήθως, της Αθήνας). Αυτή η διαδικασία παρέχει εγγυήσεις ταχύτητας της διαδικασίας, προφορικότητας της διαδικασίας και αυτεπάγγελτης συλλογής αποδείξεων εκ μέρους του δικαστηρίου. Πρακτικά, αναμένεται να οριστεί δικάσιμος εντός 2-4 μηνών από την κατάθεση της Αγωγής.
Ενημέρωση: Λόγω του μεγέθους του προβλήματος και της πίεσης των καταναλωτών η διαδικασία επισπεύστηκε. Ήδη κατατέθηκε η πρώτη Συλλογική Αγωγή κατά της ΔΕΗ και η αίτηση λήψης ασφαλιστικών μέτρων. Δικάσιμος είναι η 1η Ιουνίου 2022.
- 9. Η απόφαση επί της Αγωγής πότε θα βγει;
Ο νόμος παρέχει προθεσμία 8 μηνών στο δικαστήριο για να εκδώσει την απόφασή του, η οποία ξεκινά από τη λήξη της εκδίκασης της υπόθεσης στο ακροατήριο. Δεν υπάρχει δυνατότητα ακριβέστερης εκτίμησης, σχετικά με το χρόνο έκδοσης απόφασης. Εντούτοις, λόγω της μεγάλης κοινωνικής σημασίας του θέματος (ακόμα και για την εθνική οικονομία), πιστεύουμε ότι η απόφαση θα εκδοθεί σχετικά άμεσα, δηλαδή εντός 3 ή 4 μηνών. Η εκτίμηση αυτή αναφέρεται με κάθε επιφύλαξη και δεν είναι ούτε ακριβής, ούτε δεσμευτική.
- 10. Μέχρι να εκδοθεί η απόφαση επί της Αγωγής, πώς μπορούμε να καλυφθούμε δικαστικά;
Έχουμε επίγνωση της έντασης και της οξύτητας του προβλήματος. Για το λόγο αυτό, είναι στις προθέσεις μας, να ασκήσουμε αιτήσεις λήψης ασφαλιστικών μέτρων, ζητώντας να ρυθμιστεί προσωρινά η κατάσταση, μέχρι να εκδοθεί οριστική απόφαση επί της Συλλογικής Αγωγής. Η διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων είναι η ταχύτερη διαδικασία που διαθέτει η Ελληνική Δικαιοσύνη. Στην πράξη και κατά κανόνα, ο χρόνος που χρειάζεται για να εκδοθεί μια απόφαση ασφαλιστικών μέτρων είναι 1-2 μήνες, από την ημέρα που γίνεται το δικαστήριο (δίχως αυτός ο χρόνος να μπορεί να προβλεφθεί με ασφάλεια ή και ακρίβεια και δίχως να είναι δεσμευτική η εκτίμησή μας, η οποία στηρίζεται στη μέχρι τώρα εμπειρία μας).
Αίτημά μας είναι να μην διακόπτεται η ηλεκτροδότηση, εάν εξοφλούνται όλες οι λοιπές χρεώσεις του λογαριασμού, πλην της χρέωσης που προκύπτει από τη ρήτρα αναπροσαρμογής, μέχρις εκδόσεως οριστικής απόφασης επί της Αγωγής. Εάν το δικαστήριο δεχτεί το αίτημα, τότε ο καταναλωτής θα μπορεί να πληρώνει τις λοιπές χρεώσεις του λογαριασμού, πλην της ρήτρας αναπροσαρμογής, δίχως να κινδυνεύει από διακοπή της ηλεκτροδότησης, μέχρι να εκδοθεί οριστική απόφαση επί της αγωγής.
Από τη στιγμή που θα εκδοθεί η οριστική απόφαση επί της Αγωγής, παύει η ισχύς της απόφασης των ασφαλιστικών μέτρων και εφεξής ισχύει η οριστική απόφαση επί της Αγωγής.
- 11. Η προθεσμία εξόφλησης του λογαριασμού λήγει άμεσα. Τι πρέπει να κάνω;
Είναι πιθανό, η προθεσμία εξόφλησης του λογαριασμού να προηγείται του χρόνου άσκησης των Αγωγών και των αιτήσεων λήψης ασφαλιστικών μέτρων, με αποτέλεσμα να φαίνεται ότι δεν μπορεί να βοηθήσει έγκαιρα καμία από τις δικαστικές διαδικασίες που έχουμε ξεκινήσει.
Σε αυτή την περίπτωση, η μόνη ασφαλής λύση που προκρίνει η νομική μας ομάδα είναι να υποβάλλετε έγγραφο αίτημα αμφισβήτησης του λογαριασμού σας και αίτημα διακανονισμού της οφειλής, υπογράφοντας την σχετική αίτηση διακανονισμού αλλά και τη σχετική ρυθμιστική πράξη (πχ πρακτικό διακανονισμού, πρόσθετη πράξη ή οποιοδήποτε άλλο έγγραφο, όποια ονομασία κι αν του αποδίδει ο προμηθευτής σας, εφόσον έχει ισχύ συμφωνίας διακανονισμού) “με επιφύλαξη παντός νομίμου δικαιώματος”, ώστε να διατηρήσετε ακέραιο το δικαίωμα, να στραφείτε κατά του παρόχου σας, για τη χρέωση με τη ρήτρα αναπροσαρμογής, αλλά και για να περιορίσετε τις απώλειες της ρευστότητάς σας, μέχρις εκδόσεως αποφάσεως, αρχικά επί της αιτήσεως λήψης ασφαλιστικών μέτρων και στη συνέχεια, επί της Αγωγής.
- 12. Και αν κερδηθεί η Αγωγή, εγώ τι όφελος έχω;
Εφόσον το δικαστήριο δεχτεί την αγωγή και κηρύξει την απόφασή του προσωρινά εκτελεστή, τότε απαγορεύει την εκάστοτε κριθείσα ως παράνομη συμπεριφορά του προμηθευτή, πράγμα το οποίο επιδρά άμεσα σε όλους τους συμμετέχοντες στην αγωγή. Όσοι δεν συμμετέχουν στην αγωγή, θα μπορούν μόνο έμμεσα να ικανοποιηθούν από το δεδικασμένο που θα παραχθεί (και το οποίο κατά το νόμο, ισχύει έναντι όλων) όταν η απόφαση καταστεί αμετάκλητη (δηλαδή, μετά την έκδοση απόφασης από τον Άρειο Πάγο).